An Fá gur mór againn an Cultúr

Mar a deirtear go minic, is de thairbhe chultúir a eascraíos an chaoi ina bhforbraímid ár bhféiniúlacht féin agus na módhanna cumarsáide idir daoine. A mhaithe is a clúdaíos an cultúr ár luacha, is ea is fearr a cumtar tuairimí sóisialta. Is i sochaí deigh-rialaithe amháin gur féidir toradh maith a fháil ó iarrachtaí an duine. A mhó is a chuireann sé rudaí stuama i gcrích, is ea a bhfaigheas sé aidhmeanna agus treo.

Is tré ard-chultúr a cheiliúraimid iontais an t-saoil, a fhógraímid a chuid buanna san agus a thugaimid cúram dár chéile. Is gá an cultúr do chothú, ionas nach bhfágtar an t-aos óg gan ullmhúchán don saol – sa t-slí is gur gá le h‘achan duine acu cód iompair ar leith a fhorbairt.

Tuilleadh Eolais ar Ghnéithe den Chultúr in Éirinn

Conas atá Cultúr nasctha lenár nEiceathuras?

Tá an cultúr Ceilteach, a dtugtar an cultúr Gaelach in Éirinn air, ar cheann desna cultúir is ársa san Eoraip. San am s’chuaigh thart, do bhí comhthuiscint ag Gaeilibh le Franncaigh agus le Gearmánaigh. San obair seo, dírímid aire ar an gcomhthuiscint stairiúil seo agus iarraimid í d’athnuachan.

Tá an cultúr Gaelach agus an timcheallacht ar aon faoi bhrú. Cuidíonn an t-eiceathuras, a théas tré chríochaibh úr-glanaibh Gealachaibh agus na ceannatir máguaird le cosaint na slí beatha atá ann. Taispeánann sé fosta an tábhacht atá ag baint le heolas ar an timcheallacht do scaipeadh. Leagann ár n-eiceatheachtaireacht síos an gá atá ann, san am atá le theacht, le déaláil leis an gcóras rialtais agus le riarachán na trimcheallachta. Féachann na prionsabail, a nglactar leobhtha, ar ‘mhargadh shaor smaointe’ – gan aon bhac curtha leis – do riarachán poiblí cheisteanna chriticiúla.

Is iad cúnamh do chomhluadar fá bhrú agus cur chun tosaigh na timcheallachta atá i sainmhíniú na fíor-eiceathurasóireachta1. I dtéarmaí dearbhthachaibh, smaoinínis ar chairdeas na haimsire s’chuaigh thart agus seasaimis le chéile athuair.

Le caidreamh do chothú – ár nEiceatheachtaireacht

Taobh thiar den Turas – na Nascanna stairiúla

Mar a dúradh ar na Páipéirí Taighde, agus a léiríodh sna físeáinibh, téann an nasc eadar na hÉireannaigh agus na Gearmánaigh siar go dtí an t-am tar éis na hOighir-aoise dearannaighe. Mar treabhanna Luath-Ceilteacha agus Luath-Ghearmánacha ón Urheimat (an chéad baile a bhí ag na hInd-Eorpaigh) to Lár agus go hIarthar na hEorpa. Is soiléir seo ón gcosamhaileacht idir an dá theanga.

I ndéidh thitim Impearacht na Róimhe, d’fhág manaigh agus scoláirí a dtír dúchais, go ndeachaigh siad ar fud na Frainnce agus na Gearmáine (agus ní b’fhaide i gcéin). Le grá don Tiarna Uilechumhachtach, chuaigh siad i mbun oideachas a chur ar fáil agus oibreacha praiticiúla a dhéanamh, le siabhialtacht chultúrtha a thabhairt ar ais.

Sna bliadhanta 1600, do ghéil Éire Ghaelach fá dheireadh, agus í gcónaí gan tionscal iarann, riomh ionsaí arm. Theith Uaisle na Éireann go dtí an Eoraip ó thír a bhí fá chois, go huile is hiomlan. Ghlac siad páirt in airm na dTithe Móra sa bhFrainnc agus sa Ghearmáni, leis an gcoimhlint ar son na hÉireann do choimeád suas, ó mhachairí catha na hEorpa.

Físeáin Staire    Páipéir Taighde